ter bevordering van duurzaamheid, circulariteit en inclusiviteit in samenlevingen
Waarom
De grenzen zijn bereikt
De coronacrisis heeft zichtbaar gemaakt hoe gevoelig ons voedselsysteem is voor verstoringen. Er ontstonden problemen in iedere schakel van de wereldwijde voedselketen: van productie en distributie tot afzet en consumptie. De dieperliggende oorzaak is de economisering van het voedselsysteem, waarbij alles draait om groei, volume en productiviteit. Het hele systeem is gebouwd op de illusie van goedkoop voedsel. Voedselprijzen zijn laag omdat de schade die onze voedselproductie veroorzaakt niet wordt meegerekend in de prijs. Die schade is aanzienlijk:
vermindering van biodiversiteit
verstoorde nutrientenkringlopen
klimaatverandering
steeds weer nieuwe dierziekten
bestrijdingsmiddelen
plagen en voedselverspilling.
De schade is zo groot geworden dat de grens van dit zieke voedselsysteem is bereikt.1
Zonder systeemverandering eten we steeds voedselarmer, drinken we water met residuen van medicijnresten, pesticiden of plastic, ademen we verontreinigde lucht, kachelt de landschappelijke kwaliteit verder achteruit en verdwijnen nog meer waardevolle lokale basisvoorzieningen.
Zonder systeemverandering stevenen we af op verwoesting van onze planeet en daarmee verwoesting van een aangenaam en gezond leven.
Bron: boek “Omarm de chaos”, Jan Rotmans en Mischa Verheijden ↩︎
Waarheen
Vooruit naar vroeger….een wenkend perspectief lonkt.
Met de burger (lokale samenleving) aan het roer
Vrijwel iedereen is het er over eens dat het huidige landbouwsysteem zich op een doodlopende weg bevindt. Er is geen ontsnappen meer aan, ons landbouwsysteem moet anders. Niet een beetje anders, maar wezenlijk anders. De tijd is rijp voor een nieuw landbouwparadigma: van een landbouw die ten koste gaat van de natuur, milieu, dier en mens naar een landbouw die de natuur versterkt, de bodem verrijkt, dierenwelzijn vooropstelt en boeren een eerlijke prijs betaalt. Een landbouw waarbij kwaliteit in alle opzichten belangrijker is dan kwantiteit.
Kortom, een toekomstbestendige landbouw is natuurlijk, duurzaam, maakt gebruik van biologische bestrijdingsmiddelen en levert schone en gezonde producten voor sociaal redelijke prijzen. Die toekomstbestendige landbouw is een moderne kringlooplandbouw, zonder verspilling van energie en grondstoffen en waarbij alle reststromen worden gebruikt.
Deze duurzame en digitale kringlooplandbouw is onderdeel van een nieuwe, circulaire economie die meer regionaal georiënteerd is. Een regio heeft een schaal van 50 bij 50 kilometer nodig om voldoende energie, grondstoffen, materialen en voedsel te laten circuleren.
Vanzelfsprekend blijven ook mondiale voedselketens bestaan, maar het uitgangspunt is om mensen in de regio van gezond voedsel te voorzien en zo ook gezonder te maken.1
Mensen verlangen, individueel en collectief, naar een leefbare en stabiele toekomst voor zichzelf, naasten en volgende generaties.
Bij voorkeur ontvangen mensen dagelijks betaalbaar, verantwoord geproduceerd, voedsel van boeren, ambachten en horeca uit de buurt, drinken we schoon water, ademen we zuivere lucht, recreëren we in kleur- en dierrijke natuur, voelen we ons plezierig verbonden met buurt- en soortgenoten, helpen we elkaar waar nodig en houden we graag de bakker, slager, groenteboer enzovoort in het dorp.
Al was het maar vanwege de gezelligheid, diversiteit aan winkelaanbod, organisatie van lokale activiteiten of steun aan de lokale voetbal- of muziekvereniging.
Kortom, de hoogste tijd om als burgercollectieven, ondernemers, lokale overheden en lokale maatschappelijke organisaties in actie te komen en samen te werken om in co-creatie vraag en aanbod van voedsel lokaal en regionaal, opnieuw of verbeterd, te helpen verbinden.
Bron: boek “Omarm de chaos” van Jan Rotmans en Mischa Verheijden ↩︎
Waarmee
Naar een regionale of lokale netwerkeconomie (offline én online)
Een transitie naar een meer regionaal of lokaal georiënteerde regeneratieve netwerkeconomie (online én offline) is noodzakelijk voor een leefbare planeet, leefbare dorpen en steden én helpt de voedselzekerheid en – veiligheid vergroten.
De digitale kant van de netwerksamenleving, met intensieve sociale verbanden, groeit daarnaast hard. Steeds sneller en steeds ingrijpender verbinden digitale middelen en mogelijkheden de verschillende (waarde)ketens en diverse schakels met elkaar.
Dorpen in regio’s zien steeds meer geld uit de lokale economie wegvloeien naar nieuwe – alles-overkoepelende – aanbieders die – slechts vanuit een (inter)nationaal perspectief – inspelen op de veranderende vraag. Met grote maatschappelijke gevolgen en kosten voor lokale en regionale partijen. Het probleem is dat in de provincie de dorpen, steden en regio’s nog steeds bestaan uit relatief gesloten systemen, die onvoldoende met elkaar verbonden zijn in het relatief steeds opener systeem van het digitale netwerk.
Stichting Digitale Dorpspleinen helpt burgercollectieven, ondernemers, gemeenten, provincies per dorp, stad of regio (voedsel) ondernemers en organisaties (opnieuw) onderling te verbinden, zowel online als offline. Zo worden vraag en aanbod (inter)lokaal en regionaal meer en beter bij elkaar gebracht, primair vanuit een digitale dimensie. Door ketens te helpen verkorten, schakels te verbinden en ondernemerschap gemakkelijk bij elkaar te brengen.
Steeds meer burgers, cooperaties proberen bruggen te bouwen naar de (lokaal, regionaal en mondiaal) impactvolle overkant.
Lokaal bruggen bouwen, tussen burgers onderling, tussen burgers en lokale bedrijfsleven en tussen burgers en overheden, vraagt om expertise en ervaring om snelheid te kunnen maken. Je wilt immers voorkomen dat je het wiel opnieuw aan het uitvinden bent.
Hier komt Stichting Digitale Dorpspleinen om de hoek kijken als bruggenbouwer en versneller. Door kennis, ervaringen en tips te delen kunnen we collectief de transitie versnellen naar gezonde duurzame voedselketens en bloeiende lokale economieën.
Regionale en lokale offline verbindingen
Een lokale of regionale netwerkeconomie vereist namelijk, de naam zegt het al, verbindingen (online én offline) en samenwerking (co-creatie) tussen lokale en regionale partijen: boeren, burgers, bedrijven, lokale overheden, lokale (maatschappelijke) partners.
Eenvoudig gezegd: hoe meer digitale verbinding, hoe meer duurzame dwarsverbanden, hoe beter vraag en aanbod (inter)lokaal op elkaar aansluiten, hoe groter de lokale én regionale markt, hoe korter de distributielussen, hoe minder CO2-uitstoot, hoe beter de landschappelijke kwaliteit en biodiversiteit, hoe beter voedsel et cetera.
Daarnaast kunnen economische en juridische afspraken in een lokale of regionale coöperatie (een gezamenlijke onderneming) nodig zijn om:
voedselzekerheid, gezondheid, veerkracht en flexibiliteit voor huidige en toekomstige generaties te organiseren
de lokale (ambachtelijke) economie te laten bloeien
de leefbaarheid op het platteland te versterken
een gelijk speelveld te borgen tussen burgers, boeren, bedrijven en overheden
afspraken te maken wie wat gaat doen tegen welke vergoeding om de doelen te realiseren
Stichting Digitale Dorpspleinen helpt, met partners, lokaal of regionaal vaart maken met praktische methodieken, statuten van burgercoöperaties, verbinding naar een lokale of regionale digitale marktplaats, (digitale) tools, handboeken en communicatiemateriaal.
Vul hier een korte enquête in om te achterhalen waar je hulpbehoefte ligt en laat je gegevens achter voor nader contact.
Regionale en lokale digitale verbindingen
Voor de digitale connectiviteit helpen collectieve regionale en lokale digitale marktplaatsen/netwerken de netwerkeconomie faciliteren, omdat ze onder meer:
de basis/voorwaarde vormen voor de realisatie van de (economische, maatschappelijke en ecologische) doelen
vraag en aanbod lokaal, interlokaal en/of regionaal, (inter)nationaal gemakkelijk bij elkaar brengen
de zichtbaarheid van lokale voedselaanbieders vergroten
de (ver)koop van producten uit de eigen streek verhogen
Een digitaal lokaal en/of regionaal netwerk helpt vraag en aanbod lokaal opnieuw of verbeterd verbinden, de zichtbaarheid te vergroten, meer streekproducten te verkopen (online én offline) en kosten te verlagen
De rechtstreekse verkoop (online en offline) van regeneratieve landbouwproducten (korte keten) is essentieel omdat het waarde en gezondheid toevoegt aan de algemene duurzaamheid: van lokaal, regionaal tot mondiaal. Het is bovenal nodig in het besef dat het gedijen van de mens kritisch afhangt van gezonde ecosystemen en een levensondersteunende biosfeer (gezonde bodem, water en lucht).
Benieuwd wat Stichting Digitale Dorpspleinen voor jouw leefomgeving kan betekenen om een weerbare, veerkrachtige lokale of regionale voedselwaardeketen en economie te organiseren?
Vul hier een korte enquête in om te achterhalen waar je hulpbehoefte ligt en laat je gegevens achter voor nader contact.
Samen regelen in een waardegenererend web van lokale partners
“Vooruit naar vroeger”, “back to the local and regional future” of “van boer naar bord”. Dat is het credo én de opgave: regionaal voedsel produceren, verwerken, distribueren en regenereren voor en binnen lokale samenlevingen, ondersteund met plaatselijke mensen en middelen.
Stichting Digitale Dorpspleinen is op een missie om lokaliteiten te helpen bij een versnelling naar gezonde duurzame economieën, culturen en samenlevingen.
Gebaseerd op het helpen verbinden, organiseren en structureren van lokale/regionale netwerken van lokale partners die elk een waardevolle, vitale schakel in de lokale of regionale waardeketen vervullen:
gezond voedsel distribueren (bijvoorbeeld lokaal vervoersbedrijf, sociale dienst/mensen met achterstand op de arbeidsmarkt) en
gezonde voedselresten retourneren naar boeren (bijvoorbeeld gepensioneerden, sociale dienst/mensen met achterstand op de arbeidsmarkt)
Hoe meer geld terugkeert én hoe langer geld lokaal circuleert (alvorens het verdwijnt) door de inzet van een hulpring van lokale partners, hoe groter de duurzame investeringskracht in de lokale of regionale waarde(keten), hoe groter de maatschappelijke en ecologische baten.
Stichting Digitale Dorpspleinen biedt je als betrokken burger(s) zelfredzame methodieken, (digitale) tools, verbinding naar een lokale of regionale digitale marktplaats, en handboeken.
Interesse? Behoefte aan hulp? Vul hier een korte enquête in om te achterhalen waar je hulpbehoefte ligt en laat je gegevens achter voor nader contact.
Waardevol
Voor burgers, boeren, MKB-bedrijven, instellingen en overheden
Vanuit het perspectief van elke betrokkene is de (digitale) transitie naar een duurzame, inclusieve en circulaire lokale en/of regionale netwerkeconomie van grote waarde:
Boeren:
de zichtbaarheid van het regionale of lokale voedselaanbod wordt vergroot (online én offline)
meer lokaal geproduceerd voedsel wordt (online én offline) rechtstreeks verkocht aan burgers, instellingen en bedrijven in de regio om:
meer inkomen te genereren voor duurzaming van het boerenbedrijf en natuurbeheer (bijvoorbeeld voedselbos)
onafhankelijker te worden van machtige inkooppartijen en banken
digitale connectiviteit cruciaal voor de weerbaarheid, veerkracht en concurrentiekracht
kosten voor uitbesteding van belangrijke taken aan lokale partners kunnen worden gedeeld (denk aan lokale/regionale marketing communicatie, lokale logistiek, circulaire stromen).
kleine lokale ondernemers worden ontzorgd: digitaal en bij ondersteunende taken om de duurzaamheid te versnellen: lokale logistiek, marketing communicatie, voedselafval retourneren naar de boer
hulp bij organiseren van inkomsten voor ecosysteemdiensten
Burgers:
kunnen altijd eenvoudig en snel gezond duurzaam voedsel (boeren, ambachten, horeca) rechtstreeks uit de eigen buurt vinden, (online) kopen en geleverd krijgen (afhalen of brengservice) voor een betaalbare prijs
het welzijn en welbevinden wordt vergroot door:
groei van lokale economie, waardoor ook aanverwante maatschappelijke organisaties als de lokale voetbalvereniging en muziekvereniging profiteren
groei van lokale activiteiten die worden georganiseerd of gesteund door het sterker wordende lokale bedrijfsleven
het behoud van lokale basisvoorzieningen
diensten die (oudere) burgers helpen, bijvoorbeeld lokale vervoerders die voedsel/aankopen samen met middenstanders tot aan de voordeur brengen (zo blijven ouderen nog veel langer zelfstandig)
verbetering van de landschappelijke kwaliteit/diversiteit in de omgeving (als gevolg van duurzame voedselproductie)
versterking van de sociale cohesie door het groeiende lokale duurzame netwerk
Bedrijven:
ambachtelijke voedselverwerkers en horeca werken en communiceren met lokaal duurzaam voedsel en portioneren het (om voedselverspilling te voorkomen), brengen het op smaak
digitale connectiviteit cruciaal voor de weerbaarheid, veerkracht en concurrentiekracht van het MKB
de zichtbaarheid van (kleine) lokale aanbieders wordt vergroot
verhogen de omzet van lokaal verwerkte voedselproducten
kosten voor uitbesteding van belangrijke taken aan lokale partners kunnen worden gedeeld (denk aan lokale/regionale marketing communicatie, lokale logistiek, circulaire stromen).
kleine lokale ondernemers worden ontzorgd: digitaal en bij ondersteunende taken om de duurzaamheid te versnellen: lokale logistiek, marketing communicatie, voedselafval retourneren naar de boer
hulp bij organiseren van inkomsten/financiering voor verduurzaming onderneming
door:
Beraad:
duurzame lokale samenwerkingen helpen organiseren (triple/quadruple helix)
plaatselijke mensen en middelen komen (meer) centraal te staan
de belangen van burgers, het land(schap), het water en de lucht te borgen door een gelijk coöperatief speelveld met de overheid en markt te realiseren: bestuur en structuur (economisch, juridisch, uitvoerend)
Partners:
overheden genereren (extra) inkomsten als gevolg van een bloeiende lokale economie
de maatschappelijke baten nemen toe:
de extensief boerende boerenstand neemt toe om de bevolking van voldoende, verantwoord geproduceerd, voedsel te voorzien
behoud en uitbreiding van belangrijke basisvoorzieningen en aantrekkelijke woonomgeving
stimulering van lokale samenwerkingen en bestedingen
de sociale cohesie wordt versterkt, ook digitaal
maatschappelijke instellingen (scholen, sociale diensten, etc.) participeren nadrukkelijk in de lokale samenleving en dragen kennis en vaardigheden bij
de leefomgeving wordt gezonder en duurzamer
EU-ers:
er wordt concreet inhoud gegeven aan de duurzame doelen (SDG’s) en Green Deal
de kennis en ervaringen, methodieken en digitale tools kunnen worden toegepast in andere landen
Benieuwd wat Stichting Digitale Dorpspleinen voor jouw leefomgeving kan betekenen?
Vul hier een korte enquête in om te achterhalen waar je hulpbehoefte ligt en laat je gegevens achter voor nader contact.
